Bitkilər biri-birini aldada bilir

image-1backend
image-ad_qayo_720x110px

Alimlər kəşf ediblər ki, bitkilər öz mənfəətləri və yaşamaq üçün bir-birlərini aldada bilərlər. İndiyə qədər elmdə bitkilərin qonşuları ot yeyən heyvanların hücumuna məruz qaldıqda və ya xəstələndikdə müdafiə mexanizmlərini işə salaraq, altruistik davranış nümayiş etdirməyə qadir olduğuna dair geniş yayılmış inanc var idi. Lakin indiki kəşf onu göstərdi ki, təkamül nəzəriyyəsi nöqteyi-nəzərindən flora nümayəndələri üçün əməkdaşlıq etməkdənsə, bir-birini çaşdırmaq, hətta qorxutmaq daha faydalıdır.

Mütəxəssislərin fikrincə, bitkilər, köklərini birləşdirən yeraltı göbələk sistemi olan mikorizal şəbəkə vasitəsilə əlaqə qururlar. Bu, bitkilərə məlumat və resurslar mübadiləsi aparmağa imkan verir. Ancaq elm adamları bu sistem vasitəsilə bitkilərin bir-birini aldada bildiyini də kəşf ediblər. Təcrübələr zamanı mütəxəssislər təkamülün bitkilərin qonşularını təhlükə barədə xəbərdar etməsi üçün nə qədər faydalı ola biləcəyini qiymətləndirmək üçün riyazi model hazırlayıblar. Və onlar aşkar etdilər ki, saxta həyəcan siqnalları dürüst xəbərdarlıqlardan daha təsirli strategiya ola bilər. Yanlış həyəcan siqnalı qəbuledicini müdafiə mexanizmlərini işə salmaq üçün daha çox resurs sərf etməyə məcbur edir. Alimlər bunu “qeybət edən qonşuların zarafat effekti” adlandırıblar.

Loading...

  • whatsapp
  • messenger
  • telegram
  • vkontakte
  • odnoklassniki