“Qızılcanın hazırkı kəskin artımı labüddür və bunu qorxulu hal kimi dəyərləndirmək düzgün deyil. İstənilən infeksiyanın potensial fəallığını qiymətləndirən 2 əsas əmsalı – yoluxduruculuq qabiliyyəti, ölüm törətmə əmsalı olur”.
Busaat.az xəbər verir ki, bunu Azərbaycan Tibb Universitetinin (ATU) Farmakologiya kafedrasının müdiri, professor Musa Qəniyev deyib. Professor yoluxdurucu qabiliyyətinə görə qızılcanın bütün məlum virus infeksiyaları içərisində birinci olduğunu bildirib: “Yəni bir qızılca xəstəsi 11-18 nəfəri yoluxdura bilər. Halbuki, bu indeks COVID-19, fəsli qrip kimi viruslarda daha aşağıdır. Odur ki, qızılcaya “heç bir vaxt yoluxmamaq” fikri tamamilə yanlış və əsassızdır. Hər bir insan bu infeksiyaya yoluxmalıdır və yoluxur. Bunun üçün xəstə ilə hətta birbaşa kontakt belə lazım deyil. İnsanın olduğu otaqda, ondan 2 saat əvvəl qızılcalı xəstə olubsa, yoluxma qaçılmazdır. Bu səbəbdən xəstəliyin hazırda müşahidə edilən artım tempi təşviş və qorxuya səbəb olacaq müstəsna bir hal kimi təqdim olunmamalıdır”.
M.Qəniyev qızılcanın epidemik halının törətdiyi ölüm göstəriciləri haqda danışıb: “Letallıq göstəricisinə görə, qızılcanın kütləvi epidemik halı müşahidə olunan XXI əsrdə törətdiyi ölüm cəmi 0,004-0,28 faizdir. Başqa sözlə desək, bu göstəriciyə görə qızılca, bütün məlum virus infeksiyalarından geridədir, yəni qorxusuzdur. Ölüm nisbəti yalnız parotit (0,006 faiz) və su çiçəyindən (0,0001 faiz) öndədir”.
Professor bildirib ki, bəzi həkimlər qızılcaya tutulmuş uşağa ikincili virus infeksiyasının (məsələn, qrip, COVID-19 və digər) yoluxma ehtimalı olduğunu deyirlər. Ancaq bu hal nə nəzəri, nə də praktik olaraq mümkün deyil. Çünki viruslara hüceyrədaxili mühitdə “mütləq konkurent antaqonizm” prinsipi xasdır. Yəni, hüceyrəyə ilkin daxil olmuş virus, digərinin daxil olmasını mütləq şəkildə əngəlləyir. Bu hal “keçid qapısının bloklanması” kimi dəyərləndirilir.
Qızılcaya ən həssas insan qrupunun 4 yaşına qədər uşaqlar olduğunu deyən M.Qəniyev ən etibarlı qorunma vasitəsinin peyvəndləmə olduğunu vurğulayıb: “Dünyada qızılcaya qarşı peyvənd 60 ilə yaxındır istifadə olunur. Bizim ölkəmizdə peyvənd “Azərbaycan Respublikasının Milli peyvənd təqvimi” siyasəti üzrə həyata keçirilir və hazırda tibbi sığortanın xidmətlər zərfinə daxildir. Dünyada 83 faiz uşaq peyvəndin birinci dozasını bir yaşında, 74 faiz uşaq isə ikinci dozasını 6 yaşında qəbul edir. Qızılca zamanı formalaşan təbii immunitet isə, daimi və ömürlükdür. Odur ki, təkrar ağır xəstələnmə riski sıfır faizdir”.
Bu gün uşaqların həyatı üçün heç bir xüsusi qorxu və təhlükə olmadığını söyləyən ATU-nun kafedra müdiri, bununla yanaşı, qorunma tədbirləri, ilk növbədə peyvənd olunmanın zəruriliyini önə çəkib. Onun sözlərinə görə, kənar şəxslərin uşaqların üzündən öpməsinə, onlara nəfəs verilməsinə, eləcə də digər qeyri-gigiyenik prosedurlara qətiyyən yol verilməməlidir.
