Şuşa Azərbaycan tarixində mühüm yeri olan bir şəhərdir. Tarixi-mədəni sərvətləri ilə seçilən bu şəhər uzun illər Azərbaycanın nəzarətindən çıxmış, işğal altında qalmışdır. Lakin 2020-ci ildə Qarabağ müharibəsindən sonra Şuşa Azərbaycan ordusu tərəfindən azad edilərək sahiblərinə qaytarıldı. Bu mühüm hadisəni rəsmi şəkildə sənədləşdirən və Şuşanın işğaldan azad olunduğunu elan edən Şuşa Bəyannaməsi tarixə damğasını vuran mühüm sənəddir.
Şuşa Bəyannaməsini Azərbaycan Prezidenti Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan arasında 2021-ci il iyunun 15-də Şuşada imzalandı. Bu sənəd Qarabağ müharibəsi nəticəsində Azərbaycanın geri qaytardığı Şuşanın əhəmiyyətini vurğulayır və tarixi addımı rəsmən qeyd edir. Şuşa Bəyannaməsi də Şuşanın tarixi, mədəni və dini əhəmiyyətini tanıyır və bu dəyərlərin qorunması üçün lazımi addımların atılması öhdəliyini özündə ehtiva edir.
Bəyannamənin imzalanması Azərbaycanın Şuşanın beynəlxalq aləmdə əhəmiyyətinə diqqəti cəlb etməsi və onun mədəni irsini qorumaq əzmini nümayiş etdirməsi baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir. Şuşa musiqi və ədəbiyyat kimi sahələrdə mühüm mərkəzə çevrilmiş, Azərbaycanın bir çox tanınmış rəssam və yazıçıları bu şəhərdən çıxmışdır. Şuşa Bəyannaməsi bu mədəni irsin qaytarılması ilə Şuşanın əvvəlki şöhrətini qaytarmaq məqsədi daşıyır.
Şuşa Bəyannaməsi təkcə Azərbaycan üçün deyil, həm də beynəlxalq ictimaiyyət üçün mühüm mesajdır. Qarabağ müharibəsinin sonunda qazanılan qələbə ilə Azərbaycan öz tarixi torpaqlarını geri qaytardı və işğal etdiyi ərazilərə nəzarəti ələ keçirdi Bəyannamədə Azərbaycanın suverenliyi və ərazi bütövlüyü vurğulanır və Şuşanın beynəlxalq hüquq çərçivəsində Azərbaycana məxsus olduğu təsdiqlənir. . Şuşa Bəyannaməsi bu qələbəni və Şuşanın azad edilməsini rəsmi şəkildə sənədləşdirməklə beynəlxalq aləmə mesaj verir. Bu bəyannamə işğal olunmuş digər Azərbaycan torpaqlarının qaytarılmasında perspektivli addım kimi qiymətləndirilir.
Bəyannamədə Şuşanın öz mədəni və tarixi dəyərlərini qoruyub saxlamaq öhdəliyi də vurğulanır. Şuşanın mədəni irsinin bərpasında mühüm addımı ifadə edən sənəddir. Bəyannamə Şuşanın tarixi, mədəni və dini əhəmiyyətini tanımaqla yanaşı, Şuşanın yenidən qurulması və qorunması üçün lazımi addımların atılması öhdəliyini özündə əks etdirir. Bu sənəd Şuşanın mədəni irsinin bərpasında mühüm mərhələ hesab olunur. Beynəlxalq əhəmiyyət daşıyan bu sənəd bir çox vacib məsələlərin həllində böyük rol oynayacaqdır.
Novruzova Zemfira
Nəsimi rayon İ.Əfəndiyev adına Elitar Gimnaziyanın müəllimi
